Automatyczna skrzynia biegów: jak jej używać? (2024)

Automatyczna skrzynia biegów to marzenie bardzo wielu kierowców. Znaczna część z nich powstrzymuje się przed jego zakupem, z obawy o jej żywotność. Podpowiadamy więc, jak dbać o „automat”.

Automatyczna skrzynia biegów – czy rodzaj ma wpływ na jej żywotność?

Na żywotność automatycznej skrzyni biegów wpływ ma jej rodzaj oraz to, czy użytkowaliśmy ją we właściwy sposób. Zacznijmy więc od krótkiego przeglądu 4 podstawowych rodzajów „automatów”. Generalnie zasady korzystania z nich są podobne, jednak mogą różnić się istotnymi niuansami, dlatego też warto wiedzieć, jaki rodzaj automatycznej skrzyni biegów występuje w naszym aucie lub w pojeździe, który zamierzamy kupić:

• tradycyjna automatyczna skrzynia biegów – AT (Automatic Transmission) – jest szczególnie popularna w autach najwyższej klasy i często bywa łączona z selektorem różnorodnych trybów jazdy.
• dwusprzęgłowa automatyczna skrzynia biegów – DCT (dual-clutch transmission) – występuje m.in. w Audi (jako S Tronic), Volkswagenach (DSG), BMW (DCT, SMG,DKG), Porsche (PDK), Fordach (PowerShift), Renault (EDC), Alfa Romeo (DDCT). Skrzynia tego typu posiada dwa automatycznie sterowane sprzęgła (osobne dla biegów parzystych i niepatrzystych) oraz koło dwumasowe. Sterowanie niemi odbywa się automatycznie, ale kierowca może także samodzielnie zmienić bieg.
• zautomatyzowana manualna skrzynia biegów – AMT (Automated Manual Transmission) – występuje m.in. we Fiatach (Sportshift), Audi (R Tronic), Citroenach (Sensodrive), Mitsubishi (Allshift), Oplach (Easytronic), Renault (Quickshift), BMW (SMG). W skrzyni tego rodzaju kierowca nadal samodzielnie zmienia biegi za pomocą tradycyjnego drążka czy przycisków na kierownicy, ale nie używa do tego celu pedału sprzęgła.
• bezstopniowa automatyczna skrzynia biegów – CVT (Continously Variable Transmission) – występuje m.in. w Audi (Multitronic), Hondach, Nissanach, Mitsubishi, Suzuki. Działanie skrzyni tego typu porównywane jest często do sposobu funkcjonowania przerzutek w rowerach.

Żywotność automatycznej skrzyni biegów przedłuża umiejętne korzystanie z trybów

Aby zwiększyć żywotność automatycznej skrzyni biegów, należy prawidłowo korzystać z poszczególnych trybów jej pracy:

• P (park) – wybieramy wtedy, gdy zatrzymaliśmy pojazd i chcemy zgasić silnik. Prawidłowa sekwencja działań jest taka: całkowicie zatrzymujemy auto, wybieramy tryb P, wyłączamy silnik.
• R (reverse) – używamy gdy chcemy pojechać do tyłu. Przed wybraniem trybu R musimy całkowicie zatrzymać samochód.
• N (neutral) – wykorzystujemy jedynie do holowania lub pchania auta. Nie korzystamy z trybu N podczas jazdy.
• D (drive) – tryb D służy do jazdy do przodu. Również wybieramy go dopiero gdy pojazd stoi nieruchom*o.
• L (low) lub 1 – w tym trybie zablokowany jest pierwszy bieg. Tryb ten służy do ruszania z obciążeniem np. z przyczepą lub na stoku oraz do wolniutkiej jazdy np. na parkingu lub w korku.
• S (snow) lub 2 – wykorzystujemy do ruszania na śliskich nawierzchniach lub podczas zjazdu ze wzniesienia. Oznacza on blokadę 2 biegu lub automatyczne używanie 1 i 2 biegu.

Jeżeli chodzi o najważniejsze zalecenia dotyczące korzystania z trybów, to są one takie:

• Nie włączajmy trybu N ani P podczas jazdy czy postoju z włączonym silnikiem. Tryb N służy do sytuacji, w której ktoś nas holuje, a tryb P do tego, by od razu po jego wybraniu wyłączyć silnik.
• Nie wybierajmy trybów D lub R gdy samochód jeszcze się toczy. Tryby te włączamy, gdy samochód stoi w miejscu.
• Nie gaśmy silnika w trybie innym niż P.
• Nie zostawiajmy samochodu na wzniesieniu bez zaciągniętego hamulca ręcznego. Prawidłowa sekwencja działań jest tu taka: parkujemy pojazd w wybranym miejscu, zaciągamy hamulec pomocniczy, wybieramy tryb P, wyłączamy auto.
• Jeżeli zostaniemy zmuszeni do tego, by nasz pojazd był holowany, zawsze wybierajmy w tym celu tryb N i jeżeli to możliwe miejmy włączony silnik. Zwróćmy także uwagę kierowcy holownika, żeby nie przekraczał prędkości 40 km/h i co 15 km robił postój. Co do zasady najlepszych sposobem transportu unieruchomionego samochodu z „automatem” jest laweta.

Pozostałe zalecenia zwiększające żywotność automatycznej skrzyni biegów

Unikajmy holowania przyczep. Dla wielu pojazdów ze skrzyniami typu CVT będzie to zabronione. Na największe możliwości w tym zakresie liczyć mogą zaś posiadacze skrzyń DCT. Szczegółowe wytyczne w zakresie możliwości holowania przyczep powinien przedstawić producent pojazdu. Oczywiście każdy samochód z „automatem” pociągnie przyczepę, jednakże tego typu jazda znacząco obniży żywotność automatycznej skrzyni biegów, dlatego radzimy stosować się bezwzględnie do zaleceń producenta samochodu.

Kolejne zalecenie jest takie, aby nie ruszać z równoczesnym przytrzymaniem hamulca, chyba że posiadamy system launch control. Nawet wtedy powinniśmy jednak unikać tego sposobu wprawiania auta w ruch.

Pamiętajmy także, że dla żadnego rodzaju automatycznej skrzyni biegów nie jest wskazane wjeżdżanie w głęboką wodę. Jest w nich dużo elektroniki, która zawsze kiepsko reaguje na kontakt ze zbyt dużą wilgocią.

Jedną z najważniejszych kwestii, która pomoże zapewnić długą żywotność automatycznej skrzyni biegów, jest jej regularne serwisowanie.

Wymianę oleju zlećmy specjalistycznemu warsztatowi, gdzie zostanie on prawidłowo wybrany. Musi bowiem dokładnie pasować do rodzaju automatycznej skrzyni biegów oraz spełniać wymogi producenta. W profesjonalnym serwisie mamy także większą szansę na to, że wymiana oleju zostanie przeprowadzona w sposób dynamiczny, a nie grawitacyjny (polegający na spuszczeniu obecnego oleju). Wymiana dynamiczna zapewnia pozbycie się całego zużytego oleju oraz wyczyszczenie układu specjalistycznymi środkami. Dobry olej i jego wymiana metodą dynamiczną na pewno nie należą do tanich rozwiązań. Miejmy jednak w pamięci, że lepiej wydać nieco więcej przy regularnym serwisie, niż płacić za kosztowy remont lub wymianę całej skrzyni.